TOP 10 Thuật Ngữ Ngành Dịch Thuật Bạn Nên Biết

Ngành dịch thuật đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối ngôn ngữ và văn hóa trên toàn cầu. Với sự phát triển nhanh chóng của giao thương quốc tế, dịch thuật không còn chỉ là công việc chuyển đổi ngôn ngữ mà còn đòi hỏi sự chuyên nghiệp, chính xác và hiểu biết sâu sắc về thuật ngữ chuyên ngành.

Trong bài viết này, Thiên Di sẽ chia sẻ với bạn 10 thuật ngữ quan trọng nhất trong ngành dịch thuật mà bất kỳ ai làm việc trong lĩnh vực này hoặc cần sử dụng dịch vụ đều nên nắm vững.

10 Thuật Ngữ Ngành Dịch Thuật 

1. Source Language (Ngôn ngữ nguồn)

“Source Language” hay còn gọi là ngôn ngữ nguồn là ngôn ngữ ban đầu của tài liệu hoặc nội dung cần được dịch. Đây là bước đầu tiên mà người biên dịch cần phân tích trước khi tiến hành dịch sang ngôn ngữ đích.

Ví dụ, nếu bạn cần dịch một tài liệu từ tiếng Anh sang tiếng Việt, thì tiếng Anh chính là ngôn ngữ nguồn. Để dịch chính xác, người dịch cần có trình độ đọc hiểu tốt và khả năng phân tích câu từ trong ngôn ngữ nguồn này.

Tại sao thuật ngữ này quan trọng?

• Hiểu rõ ngôn ngữ nguồn giúp người dịch nắm bắt đúng ý nghĩa và sắc thái của văn bản gốc.
• Đảm bảo quá trình dịch thuật không bỏ sót các chi tiết quan trọng.

2. Target Language (Ngôn ngữ đích)

Ngôn ngữ đích, hay “Target Language”, là ngôn ngữ mà nội dung gốc sẽ được chuyển đổi sang. Đây là ngôn ngữ cuối cùng mà người đọc hoặc người sử dụng nội dung sẽ tiếp cận.

Trong dịch thuật, việc am hiểu ngôn ngữ đích không chỉ dừng lại ở việc sử dụng đúng từ ngữ, mà còn phải đảm bảo phù hợp với phong cách, văn hóa và đối tượng sử dụng.

Ví dụ:

• Dịch từ tiếng Nhật sang tiếng Việt cho nội dung quảng cáo cần phong cách thân thiện, gần gũi với người Việt Nam.
• Dịch văn bản pháp luật từ tiếng Anh sang tiếng Việt cần sử dụng ngôn từ chuẩn xác, cẩn trọng.

3. Translation Memory (Bộ nhớ dịch)

Translation Memory (TM) là một công cụ hỗ trợ dịch thuật, lưu trữ các đoạn văn bản đã được dịch để sử dụng lại trong các dự án sau này. Đây là một phần không thể thiếu của các biên dịch viên hiện đại.

Lợi ích của TM:

• Tiết kiệm thời gian: Giảm thiểu việc lặp lại dịch các câu tương tự.
• Tăng tính nhất quán: Đảm bảo các thuật ngữ chuyên ngành được sử dụng đồng nhất trong toàn bộ tài liệu.

Ví dụ: Khi dịch tài liệu kỹ thuật, các thuật ngữ như “máy nén khí” hay “động cơ điện” sẽ được lưu trữ trong TM để sử dụng lại một cách chính xác.

4. Localization (Bản địa hóa)

Localization, hay còn gọi là bản địa hóa, là quá trình điều chỉnh bản dịch sao cho phù hợp với ngữ cảnh văn hóa, tập quán và phong cách của đối tượng sử dụng tại khu vực cụ thể.

Ví dụ:

• Một câu slogan tiếng Anh “Think Big” có thể được bản địa hóa thành tiếng Việt là “Hãy nghĩ lớn lao!” để phù hợp với người Việt.
• Dịch nội dung trang web sang tiếng Nhật không chỉ cần chính xác về ngôn ngữ mà còn phải điều chỉnh phong cách trang trọng, đúng chuẩn văn hóa Nhật.

Vai trò của Localization:

• Làm tăng sự thân thiện với người dùng.
• Giúp nội dung dễ dàng tiếp cận và thuyết phục khách hàng tại thị trường mục tiêu.

5. Machine Translation (Dịch máy)

“Dịch máy”, hay còn gọi là Machine Translation (MT), là việc sử dụng các công cụ tự động như Google Translate, DeepL để chuyển đổi ngôn ngữ.

Mặc dù dịch máy mang lại sự nhanh chóng, nhưng tính chính xác không cao, đặc biệt là khi dịch các tài liệu chuyên ngành hoặc có cấu trúc câu phức tạp.

Ưu điểm:

• Dịch nhanh các nội dung đơn giản.
• Hỗ trợ biên dịch viên trong việc xử lý các câu dài.

Hạn chế:

• Không đảm bảo tính chính xác và sắc thái ngôn ngữ.
• Không phù hợp cho các tài liệu yêu cầu tính chuyên nghiệp cao.

6. Proofreading (Hiệu đính)

Proofreading là bước kiểm tra lại bản dịch sau khi hoàn thành để đảm bảo không có lỗi sai sót về ngữ pháp, chính tả và cấu trúc câu. Đây là giai đoạn quan trọng giúp nâng cao chất lượng bản dịch trước khi gửi đến khách hàng.

Vai trò của Proofreading:

• Loại bỏ các lỗi nhỏ ảnh hưởng đến chất lượng bản dịch.
• Đảm bảo tính mượt mà, dễ hiểu của nội dung.

Tại Thiên Di, đội ngũ biên dịch viên luôn thực hiện hiệu đính kỹ lưỡng để mang đến sản phẩm tốt nhất cho khách hàng.

7. CAT Tools (Công cụ hỗ trợ dịch thuật)

CAT Tools, viết tắt của Computer-Assisted Translation Tools, là các phần mềm hỗ trợ biên dịch viên trong quá trình làm việc. Một số công cụ phổ biến gồm Trados, MemoQ, và Wordfast.

Công dụng chính:

• Quản lý tài liệu dịch thuật dễ dàng.
• Tăng tốc độ dịch thuật nhờ khả năng lưu trữ và tái sử dụng đoạn văn.
• Hỗ trợ dịch thuật thuật ngữ chuyên ngành một cách chính xác.

8. Transcreation (Dịch sáng tạo)

Transcreation, hay còn gọi là dịch sáng tạo, là quá trình dịch thuật kết hợp với sáng tạo nội dung. Thay vì chỉ dịch đúng nghĩa, biên dịch viên sẽ điều chỉnh nội dung sao cho hấp dẫn và phù hợp với đối tượng mục tiêu.

Ví dụ:

• Một slogan tiếng Anh “Just Do It” của Nike được dịch sang tiếng Việt thành “Cứ làm đi!” – ngắn gọn, mạnh mẽ và tạo cảm hứng.

Transcreation đặc biệt quan trọng trong ngành marketing, nơi sự sáng tạo đóng vai trò quyết định hiệu quả truyền thông.

9. Quality Assurance (Đảm bảo chất lượng)

Quality Assurance (QA) là quy trình đánh giá và kiểm tra chất lượng bản dịch, đảm bảo rằng nội dung đáp ứng tiêu chuẩn đã cam kết với khách hàng.

Quy trình QA tại Thiên Di:

1. Biên dịch viên hoàn thành bản dịch.
2. Hiệu đính viên kiểm tra.
3. QA đánh giá tổng thể trước khi bàn giao khách hàng.

10. Glossary (Thuật ngữ chuyên ngành)

Glossary, hay danh sách thuật ngữ, là tập hợp các từ hoặc cụm từ chuyên ngành được sử dụng thường xuyên trong tài liệu. Việc xây dựng glossary giúp:

• Đảm bảo tính nhất quán trong bản dịch.
• Giảm thời gian tra cứu từ vựng.

Ví dụ: Trong tài liệu kỹ thuật, các thuật ngữ như “Hydraulic Pump” sẽ được dịch nhất quán thành “Bơm thủy lực” trong toàn bộ tài liệu.

Có thể bạn quan tâm: Một Số Từ Vựng Tiếng Anh Chuyên Ngành Y Khoa Cần Biết

Kết Luận

Việc hiểu rõ các thuật ngữ ngành dịch thuật không chỉ giúp bạn làm việc hiệu quả mà còn giúp bạn đánh giá chất lượng dịch vụ dịch thuật. Tại Thiên Di, chúng tôi luôn áp dụng các quy trình chuẩn hóa để đảm bảo mỗi bản dịch đều hoàn hảo.

THÔNG TIN LIÊN HỆ

Thiên Di – Chuyên gia dịch thuật

Phone: Hotline (1) 0981 317 075

Hotline (2) 0868 083 683

Email: info@luatthiendi.com

Facebook: https://www.facebook.com/chuyengiadichthuat

Website: https://chuyengiadichthuat.com/

Địa chỉ: Số 60 Lê Trung Nghĩa, Phường 12, Q. Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh